خبرگزاری چهاربهاران به نقل از گروه بین‌الملل خبرگزاری فارس، هفتمین رزمایش مرکب کمربند امنیت دریایی، با حضور ناوگروه‌های نیروی دریایی ایران، روسیه و چین امروز سه‌شنبه در منطقه سوم نیروی دریایی ارتش آغاز شد.در این رزمایش علاوه بر سه کشور اصلی، کشورهای جمهوری آذربایجان، آفریقای جنوبی، عمان، قزاقستان، پاکستان، قطر، عراق، امارات و سریلانکا نیز به عنوان ناظر حضور دارند.وبگاه شبکه الجزیره این رزمایش را یک «تحولی قابل توجه در بحبوحه تغییرات سریع موازنه‌های نظامی و راهبردی در سطح منطقه و جهان» توصیف کرد و نوشت که این رویداد تنها به ابعاد نظامی محدود نمی‌شود، بلکه در بستر تحولات سیاسی و اقتصادی نیز معنا پیدا می‌کند و اولویت‌های کشورهای شرکت‌کننده را منعکس می‌سازد.الجزیره افزود: «این رزمایش به‌ویژه در شرایطی برگزار می‌شود که فشارهای غرب بر این سه قدرت افزایش یافته و آن‌ها به دنبال تقویت همکاری‌های دفاعی خود در برابر چالش‌های فزاینده هستند». طبق این گزارش، برگزاری این رزمایش در شرایطی صورت می‌گیرد که تنش‌ها میان ایران و آمریکا در مرحله حساسی قرار دارد. تهران با فشارهای فزاینده‌ای درباره برنامه هسته‌ای و توان موشکی خود روبه‌رو است.این وبسایت قطری در ادامه نوشت: «در این میان، تهدیدات اخیر دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، مبنی بر اقدام نظامی علیه ایران در صورت ادامه امتناع تهران از مذاکره، به این رزمایش بُعدی فراتر از تمرینات نظامی معمول داده و آن را به پیامی سیاسی آشکار تبدیل کرده است».
اهمیت استراتژیک محل برگزاری رزمایش
در ادامه گزارش الجزیره آمده است: «انتخاب بندر چابهار برای اجرای این رزمایش، به آن اهمیتی ویژه بخشیده است. این بندر که در کرانه اقیانوس هند قرار دارد، نه‌تنها یک پایگاه دریایی ایران محسوب می‌شود، بلکه نقطه‌ای کلیدی در پروژه‌های اقتصادی منطقه‌ای و شاهراهی حیاتی برای تجارت بین‌المللی و برنامه‌های لجستیکی ایران به شمار می‌آید».نویسنده این گزارش افزود: «در این میان، این پرسش مطرح می‌شود که آیا انتخاب بندر چابهار نشانه‌ای از تلاش ایران برای تقویت نفوذ دریایی خود است، یا اینکه این اقدام حامل پیام‌هایی فراتر از مرزهای منطقه‌ای بوده و به تغییرات موازنه قدرت در سطح جهانی مرتبط است؟». به نوشته الجزیره، با توجه به شرایط کنونی جهان، این رزمایش توجه محافل سیاسی و نظامی را به خود جلب کرده است. این در حالی است که روسیه به دلیل جنگ اوکراین با انزوای بین‌المللی فزاینده‌ای روبه‌رو شده و همزمان، رقابت شدید میان چین و آمریکا در منطقه اقیانوس هند و آرام تشدید یافته است. مجموعه این عوامل، رزمایش مشترک ایران، روسیه و چین را از سطح یک همکاری نظامی ساده فراتر برده و به رویدادی با ابعاد گسترده در سطوح منطقه‌ای و جهانی تبدیل کرده است. در همین راستا، حسین کنعانی‌مقدم،کارشناس مسائل غرب آسیا در گفتوگو با الجزیره، معتقد است که این رزمایش در چابهار پاسخی مستقیم به تهدیدات دونالد ترامپ مبنی بر اقدام نظامی علیه ایران است. او تأکید کرد که ترامپ باید بداند ایران تنها نیست و کشورهای متحدی مانند روسیه و چین در کنار آن حضور دارند. وی هشدار داد که حمله نظامی به ایران به منزله حمله به روسیه و چین خواهد بود.
کنعانی‌مقدم همچنین با اشاره به توافقات بلندمدت ایران با چین (۲۵ ساله) و روسیه (۲۰ ساله) که شامل همکاری‌های نظامی، امنیتی و اطلاعاتی است، توضیح داد که این رزمایش‌ها طبق یک برنامه زمان‌بندی مشخص و در چارچوب همکاری‌های سه‌جانبه برگزار می‌شوند. وی در ادامه گفت: «پیام این رزمایش کاملاً واضح است؛ کشورهای قدرتمند آسیا، از جمله چین، روسیه و ایران، به همراه سایر کشورهایی که خواهان همکاری برای تأمین امنیت منطقه هستند، توانایی انجام این کار را دارند.»از سوی دیگر، عارف دهقاندار، کارشناس امنیت بین‌الملل، در گفتوگو با الجزیره تأکید کرد که انتخاب بندر چابهار برای برگزاری رزمایش مشترک ایران، چین و روسیه، ناشی از اهمیت ژئواستراتژیک این منطقه است. وی توضیح داد که چابهار، به‌عنوان تنها بندر ایران در سواحل اقیانوس، دسترسی مستقیم به آب‌های آزاد را فراهم می‌کند و موقعیت راهبردی آن در نزدیکی اقیانوس هند، این بندر را به نقطه‌ای محوری برای کنترل مسیرهای تجارت دریایی و دروازه‌ای حیاتی برای دسترسی به بازارهای آسیای مرکزی تبدیل کرده است. دهقاندار افزود که چابهار بخشی از ابتکار «کمربند و جاده» چین محسوب می‌شود و همچنین برای روسیه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، چرا که این کشور به دنبال گسترش حضور خود در آب‌های گرم است.وی همچنین اشاره کرد که حضور این سه قدرت در چابهار، ممکن است پیامی خاص به واشنگتن و دولت ترامپ ارسال کند، به‌ویژه با توجه به اینکه هند به‌عنوان شریک راهبردی آمریکا در شبه‌قاره هند شناخته می‌شود.
سیاست «چماق و هویج» و پیام ایران به تهدیدات خارجی دهقان دار تأکید کرد که تشدید تنش‌های منطقه‌ای، همراه با سیاست «چماق و هویج» که ترامپ دنبال می‌کند، وضعیت را پیچیده‌تر کرده و این رزمایش‌ها را به پیامی آشکار از سوی تهران درباره آمادگی برای مقابله با هرگونه تهدید احتمالی تبدیل کرده است. با این‌حال، وی تأکید کرد که این رزمایش‌ها نباید به‌عنوان نشانه‌ای از شکل‌گیری یک اتحاد شرقی در برابر غرب تلقی شود. او خاطرنشان کرد که روسیه و چین، به‌عنوان دو قدرت جهانی، دارای راهبردها و منافع ویژه خود هستند و رفتار آن‌ها باید در چارچوب رقابت میان قدرت‌های بزرگ تحلیل شود. وی افزود که ایران، به‌عنوان یک قدرت منطقه‌ای، نقش ویژه‌ای در معادلات بین‌المللی دارد و به‌ویژه در حوزه نظامی، باید بر توانمندی‌های داخلی خود تکیه کند، نه اینکه به حمایت قدرت‌های بزرگ دل ببندد. دهقاندار در پایان گفت که با وجود تشدید تنش‌ها میان چین و آمریکا در دوران ترامپ، برگزاری این رزمایش‌ها لزوماً به معنای شکل‌گیری یک ائتلاف رسمی علیه غرب نیست، بلکه بیشتر نشان‌دهنده الگویی از همکاری عمل‌گرایانه میان سه کشور بر اساس منافع مشترک آن‌هاست.
