چهاربهاران - یادگیری زبان دوم بعد از ۱۰ سالگی دشوار می شود

یادگیری زبان دوم بعد از ۱۰ سالگی دشوار می شود

یک کارشناس مسائل آموزش و پرورش و معلم با سابقه لزوم آموزش زبان انگلیسی از پایه دبستان را تشریح کرد و به چالش های آن پاسخ داد.

به گزارش چهاربهاران، حامد نیک پی با ۱۷ سال سابقه معلمی و دارای دکترای ریاضی محض در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص اهمیت آموزش زبان انگلیسی از مقطع دبستان در تمام مدارس کشور گفت: با توجه به اطلاعات بین‌المللی و بحث ارتباطات در دنیا در حال حاضر در سیستم‌های آموزشی تدریس زبان خارجی دوم (انگلیسی) از پایه ابتدایی شروع می‌شود و در جامعه آماری که من دارم این سال بین کلاس سوم تا پنحم دبستان در فضاهای شهری است.
وی ادامه داد: نکته مهم بحث جامعه شناسی این قضیه است. در جامعه شهری حساسیت خانواده‌ها نسبت به یادگیری زبان توسط فرزندانشان بیشتر است و از قبل از دبستان حتی بچه‌ها را به مؤسسات زبان می‌فرستند که هم هزینه‌های سنگینی دارد و هم بحث ایاب و ذهاب مطرح است و هم اینکه بچه‌ها با سیستم‌های مختلفی آموزش می‌بینند که وقتی با تدریس رسمی زبان انگلیسی در مدرسه مواجه می‌شوند یک عدم خوانشی را شاهد هستیم. یکی دیگر از چالش‌ها هم در کلان این می شود که آنها که به امکانات دسترسی داشته‌اند که عموماً در شهرهای بزرگ هستند در روز کنکور جلوتر از یک بچه‌ای است که در روستا درس خوانده و راه نجات بسیاری در کنکور هم در این رقابت نفس گیر همین درصد زبان است. در رشته‌ای مانند رشته تجربی همه اگر زیست را بالای ۸۰ درصد بزنند آن نمره‌ای که تعیین کننده رتبه برتر است می‌شود زبان.
این معلم ادامه داد: از همه اینها گذشته یک نظریه‌ای هست مبنی بر اینکه خمیرمایه یادگیری زبان از ۸ تا ۱۰ سالگی شروع به سفت شدن می‌کند و سال به سال که بگذرد میزان یادگیری زبان دیگر کاهش پیدا می‌کند. کشورهای پیشرفته از ۸ تا ۱۰ سالگی زبان دیگر را در سیستم آموزشی می‌گنجانند. باز از آسیب‌های دیگر دیر یاد دادن زبان انگلیسی همین می‌شود که یک فرد در اوج زمان خواندن دروس دکترا تازه باید بنشیند زبانش را تقویت کند چون به درستی آن را یاد نگرفته است. اگر این مساله از قبل در سیستم حل شود هیچ تبعیض آموزشی ایجاد نمی‌شود.
نیک پی گفت: بنابراین واقعاً مطلوب این است که از پایه سوم ابتدایی آموزش زبان انگلیسی در مدارس آغاز شود و در اوج یادگیری بذر آن کاشته شود و دو سال آخر دبیرستان به محاوره بگذرد.
وی در پاسخ به این پرسش که در مناطق دو زبانه گاهی پیش می‌آید که دانش‌آموز یادگیری زبان فارسی در کلاس اول یا پیش دبستانی در واقع زبان دومش محسوب می‌شود و در این صورت یادگیری زبان سوم که انگلیسی باشد برایش سخت می‌شود، گفت: الان خیلی در مناطق دوزبانه آموزش زبان فارسی بهتر شده است و از دوره مهد و پیش دبستانی آن را فرا می‌گیرند حتی اگر خانواده با بچه کار نکند. در واقع خیلی از خانواده‌ها آگاه شده‌اند نسبت به اهمیت یادگیری زبان رسمی کشور. اگر هم این‌طور نباشد در واقع از سال سوم و چهارم دبستان زبان انگلیسی ورود می‌کند که زبان فارسی آموخته شده است. به هر حال این یک سرمایه گذاری جدی در حوزه آموزش است.
این معلم درباره اینکه چنین طرحی مستلزم استخدام معلمان زیادی در دوره ابتدایی است و همین الان آموزش و پرورش از کمبود نیرو رنج می‌برد و از طرفی نمی‌شود انتظار داشت خود معلم ابتدایی زبان را هم تدریس کند، گفت: دولت باید این مساله را به لحاظ مالی حل کند. نیرو به اندازه کافی در مؤسسات آموزشی وجود دارد. اگر این طرح الان هم کلید بخورد سه سال بعد وارد سیستم آموزشی می‌شود. یک سال فقط سیاست گذاری آن طول می‌کشد. بعد ورود کتاب و نیرو زمان می‌برد. یک سال هم باید در دانشگاه فرهنگیان کار شود و معلم‌ها تربیت شوند. شاید به نظر هزینه زیادی بیاید اما با توجه به اینکه مدارس ما در ابتدایی شش کلاسه هستند و ما سه کلاس به معلم زبان به صورت چرخشی و آن هم کلاً شاید دو روز در هفته در هر مدرسه نیاز داریم به نظر می‌رسد هزینه‌ای است که آورده آن بیشتر خواهد بود.
وی در ادامه با اشاره به اینکه با اجرای این طرح حتی می‌توان انحصار زبان انگلیسی را هم شکست، گفت: اگر این طرح اجرا شود آن‌وقت می‌توان زبان آلمانی را در دوره متوسطه دوم آموزش داد.
نیک پی با اشاره به اینکه مبنا بر شکستن انحصار زبان انگلیسی است و زبان‌هایی مثل چینی یا روسی نیز در این میان اهمیت دارند، گفت: آیتم جمعیتی آیتمی نیست که یک زبان را بتوان بر اساس آن به عنوان زبان رسمی در نظام آموزشی گنجاند. چینی و روسی رسم‌الخط کاملاً متفاوتی دارند و یک سال طول می‌کشد تا فقط خط آنها فرا گرفته شود. زبان فرانسه و آلمانی از نظر زبان شناسی به زبان انگلیسی نزدیک هستند. در واقع مادر زبان انگلیسی زبان آلمانی است و در ۳۰ درصد لغات هم اشتراک دارند. ضمن اینکه باید نزدیکی تفکری هم در این موارد لحاظ شود. الان زبان اتحادیه اروپا هم آلمانی است. یعنی فواید زیادی است که این زبان را در اولویت بعد از انگلیسی قرار می‌دهد.
وی در پایان گفت: آنچه مهم است این است که عدالت آموزشی تنها از این راه به دست می‌آید که همان قدر که یک دانش‌آموز شهری به یادگیری زبان انگلیسی دسترسی دارد، یک بچه روستایی هم دسترسی داشته باشد تا اگر خواست رشد بهتری از نظر علمی یا اقتصادی و… داشته باشد بتواند. شروع زودتر زبان انگلیسی این ناعدالتی را جبران می‌کند.